Een obligatie is het jongere broertje van de bekendere en risicovollere beleggingen; aandelen. Obligaties staan bekend als veilige havens vergeleken met aandelen. Een portefeuille met veel obligaties wordt hierdoor vaak gekenmerkt als een defensieve beleggingsstrategie. Door het kopen van een obligatie koop je een schuldbewijs van een land, overheidsinstelling of een onderneming – ook wel een emittent genoemd. Een obligatie heeft doorgaans een looptijd van tussen de 5 en de 30 jaar. Het rendement dat je ontvang voor het bezitten van obligaties krijg je in de vorm van couponrente en door koersstijging.
Begin direct met beleggen in obligaties.
Wat zijn obligaties?
Een obligatie is een schuldbewijs die een derde partij aan jou schuldig is. Een praktische verwoording hiervan is:
Het doel van het uitgeven van een obligatie door een overheid of onderneming is om financiële middelen aan te trekken. Het bedrag dat de emittent wil ophalen is de nominale waarde. Dit bedrag wordt in stukjes verdeeld – deze stukjes worden ook wel coupures genoemd. Coupures zijn eenheden waarmee obligaties worden verhandeld. Coupures worden doorgaans vastgelegd vanaf € 1.000 of een veelvoud hiervan.
Een obligatie is dagelijks verhandelbaar, waardoor de waarde van dag tot dag schommelt. De waarde van een obligatie wordt bepaald door marktwerking en is een procentuele afwijking van de nominale waarde.
Obligaties hebben een looptijd van 5 tot 30 jaar. In deze periode kan een obligatie worden verhandeld en kan de prijs schommelen. De waarde van een coupure is een percentage van de nominale waarde. Als de koers exact gelijk is met de nominale waarde (100%), dan is er sprake van ‘a pari’. Als de koers boven de nominale waarde staat, dan wordt dit ‘boven pari’ genoemd – en onder de nominale waarde wordt ‘onder pari’ genoemd.
Aan het einde van de looptijd ontvangt de eigenaar van de obligatie de prijs van de nominale waarde; a pari (en eventueel een rente afrekening).
Een emittent wil € 10.000.000 aan financiële middelen aantrekken door obligaties uit te geven. De nominale waarde van de obligatie is € 10.000.000. De onderneming kiest ervoor om de nominale waarde gelijkwaardig te verdelen over 5.000 stukjes. In dat geval bereken je de nominale waarde van elke obligatie: € 10.000.000 / 5.000 stukjes = € 2.000.
Naast de waarde van de nominale waarde is er ook nog een koerswaarde, waarvan de basis 100% is. Op het moment dat de koerswaarde op 96% staat, betekent dit dat de obligatie op dat moment een beurswaarde heeft van 96% x € 2.000 = € 1.920.
Aan het einde van de looptijd krijg je 100% van de nominale waarde van de obligatie uitbetaald. In dit geval krijg je aan het eind van de looptijd dus € 2.000.
Geld verdienen (ofwel: Rendement behalen) met obligaties
Beleggen in obligaties kan op twee manieren rendement opleveren. Je kunt rendement behalen door couponrente en door koersstijging.
Couponrente
Couponrente wordt door de emittent uitgegeven aan obligatiehouders voor het uitlenen van geld. Obligatiehouders ontvangen meestal op een vaste periode; per jaar, half jaar of kwartaal op een vastgestelde datum (coupondatum) de couponrente.
De couponrente staat vaak vast. Dit is een vaste percentage over de nominale waarde van de obligatie – deze percentage is al bekend voor de uitgifte van de obligatie. Er zijn ook couponrentes die een variabel rentedeel combineren met een vaste rente. Bij bedrijfsobligaties kan bijvoorbeeld het variabele deel van de rente worden aangepast op basis van financiële resultaten van een bedrijf. In dat geval wordt de rente uitkering periodiek vastgesteld.
Stel je wil een obligatie kopen met een nominale waarde van € 2.000. De koers staat op 96% tijdens de transactie. Je betaalt € 2.000 x 96% = € 1.940 voor de obligatie. De obligatie betaalt elk kwartaal een couponrente uit van 1% en de looptijd is 2 jaar.
Elk kwartaal ontvang je 1% couponrente voor het bezitten van de obligatie. Dit levert je een rendement op van 1% x 4 kwartalen = 4% per jaar. Indien je de obligatie bezit tot het einde van de doorlooptijd, ontvang je ook nog eens de nominale waarde van de obligatie. Aangezien je deze voor 96% van de nominale waarde hebt gekocht, ontvang je die overige 4% als rendement op koersstijging.
Koersstijging
Een koersstijging betekent dat de obligatiewaarde stijgt. Je profiteert van een koersstijging als je obligaties tegen een hogere prijs verkoopt dan waar je ze voor hebt gekocht. In dat geval heeft er koersstijging plaatsgevonden terwijl je de obligaties in bezit had.
Een veelvoorkomende manier om van koersstijging te profiteren is door een obligatie onder de nominale waarde te kopen. Door de obligatie te bewaren tot het einde van de doorlooptijd, ontvang je de nominale waarde van de obligatie. Dit betekent dat je, afhankelijk van de aankoopprijs, profiteert van koersstijging.
Stel je wil een obligatie kopen met een nominale waarde van € 2.000. De koers staat op 96% tijdens de transactie. Je betaalt € 2.000 x 96% = € 1.940 voor de coupure. De obligatie betaalt elk kwartaal een couponrente uit van 1% en de looptijd is 2 jaar.
Je bezit de obligatie voor 2 jaar – tot het einde van de looptijd. Je ontvangt dan het volledige coupure bedrag terug – 100%, dus € 2.000. Daarnaast ontvang je voor elk kwartaal 1% couponrente. Dit betekent dat je in totaal 8% aan couponrentes kunt inwisselen voor 8% x € 2.000 = € 160.
In dit geval verdien je € 2.000 – € 1.940 = € 60 aan koersstijging en profiteer je daarnaast van € 160 aan couponrentes. Voor een investering van € 1.940 ontvang je na 2 jaar € 2.260. In totaal levert deze obligatie je in 2 jaar tijd een rendement op van 16,5%.
Laat jouw geld voor je werken.
Waarom beleggen in obligaties: 4 Redenen
Beleggen in obligaties is aantrekkelijk om verschillende redenen. De reden voor het kiezen voor een obligatiebelegging is afhankelijk van de beleggingssituatie, de persoonlijkheid en voorkeuren van een belegger. Lees onderstaande redenen om te bepalen of een obligatiebelegging interessant is voor jou.
Reden 1: Portefeuille verbeteren door spreiding
Door je portefeuille te spreiden met aandelen, obligaties en andere beleggingscategorieën, verbeter je de verhouding tussen het risico en het verwachten rendement. Een effectenportefeuille die bestaat uit twintig of meer verschillende aandelen en obligaties uit verschillende branches heeft een lager risico dan een belegging in enkele aandelen, obligaties of branches, terwijl het verwachte rendement vrijwel gelijkt blijft.
Spreiding van je effectenportefeuille is belangrijk, doordat gebeurtenissen – die vaak niet te voorspellen zijn – voor de ene organisatie gunstig zijn en voor de ander ongunstig.
Op het moment dat de olieprijs stijgt, zullen oliemaatschappijen die een groot voorraad hebben profiteren. Aan de andere kant is dit ongunstig voor de grootgebruikers van olie, zoals transportbedrijven. Ze betalen door de stijgende olieprijs meer .
Een voorbeeld is een stijging van de olieprijs, die gelegen komt voor een oliemaatschappij, maar ongelegen voor een transportbedrijf die meer moet betalen om hun werkzaamheden uit te kunnen voeren.
Reden 2: Meer zekerheid door minder risico
Obligaties bieden over het algemeen minder risico dan aandelen. Dit komt doordat er bij obligaties sprake is van (soms deels) vaste couponrentes en dat obligaties aan het einde van de looptijd de nominale waarde uitkeert.
Deze gegevens geven een duidelijker beeld bij hoeveel rendement je kunt verwachten. Het rendement van een obligatie kan vooraf veel beter in wordt geschat dan dat van aandelen. De vooraf gegeven informatie, zoals couponrentes en nominale waarde dragen bij aan een beter ingecalculeerde rendement.
Zoals met elke belegging is het ook met obligaties (ondanks de defensieve strategie) mogelijk dat de obligatie in waarde daalt. Obligaties zijn daardoor niet geheel vrij van risico’s. De obligatiekoers hangt onder andere af van de:
- Renterisico: Als de rente stijgt, dan zakken de waarde van obligaties. Is de rente op een spaarrekening lucratiever dan de rente van een obligatie?
- Debiteurenrisico: De kredietwaardigheid van de emittent. Hoe waarschijnlijk is het dat de emittent haar schulden aflost?
- Marktrisico: De hoeveelheid vraag en aanbod er is naar de betreffende obligatie. Zijn beleggers over het algemeen optimistisch of pessimistisch?
Reden 3: Vooraf bekend effectief rendement
De looptijd, nominale waarde en rentecoupons staan al vast voordat je een obligatie aanschaft. Je hebt met deze informatie al een helder beeld bij hoeveel effectief rendement je jaarlijks behaalt met de belegging.
Stel je bent op zoek naar een obligatie met een relatief laag risico (A of hoger). De mate van rendement kun je eenvoudig berekenen met de nominale waarde, couponrente, coupure prijs en de looptijd.
Als de obligatie de volgende kenmerken heeft:
- Nominale waarde van € 1.000
- Jaarlijks couponrente heeft van 2%
- Coupure prijs van 96%
- Looptijd van 4 jaar
Als je € 10.000 wilt investeren in deze obligatie, dan kun je vooraf al uitrekenen hoeveel rendement deze investering voor jou gaat opleveren in 4 jaar tijd. Je kunt namelijk 10 coupures kopen, tegen een prijs van 96% x € 1.000 = € 960. Je betaalt € 960 x 10 coupures = € 9.600 voor de 10 coupures.
Na 4 jaar tijd is de obligatie verlopen en is elk coupure € 1.000 waarde. Aangezien je voor elk coupure € 960 hebt betaald, maak je op de koerswaarde als € 40 x 10 = € 400 winst.
Naast die winst ontvang je jaarlijks 2% couponrente over de nominale waarde van de obligatie. In dit geval is dat dus € 1.000 x 2% = € 20. Dit ontvang je jaarlijks voor elke coupure, dus € 20 x 10 coupures = € 200 per jaar. Als je dit vermenigvuldigt met het aantal jaren dat je couponrente ontvangt (4 jaar), dan ontvang je dus € 200 x 4 jaar = € 800 aan couponrente.
In totaal ontvang je dus € 400 aan koersstijging en € 800 aan couponrentes. Dit is een totale winst van € 1.200 op een investering van € 9.600. Het rendement in percentages wordt als volgt berekend: € 1.200 / € 9.600 x 100% = 12,5%. De belegging in deze obligatie heeft in totaal 12,5% opgeleverd. Als we 12,5% delen voor 4 jaar, komen we uit op een gemiddeld jaarlijks rendement van 3,1%.
Reden 4: Alternatief voor spaarrekening
Beleggen is een marathon en geen sprint. Het doel met duurzaam beleggen is om op een zo risicoloos mogelijke manier zo veel mogelijk rendement te behalen. Je maakt hierbij continu de afweging tussen risico en rendement. Zorg ervoor dat je geduldig bent en onderzoek doet naar de onderneming en de branche voordat je er in investeert. Als je snel, veel rendement wilt behalen, zal de kans groter zijn dat je in één keer een groot deel van je vermogen verliest. Zorg ervoor dat je beleggen als een investering ziet en niet als een casino.
Zet de stap naar financiële vrijheid.
Veelgestelde vragen over obligaties
Wat is een obligatie?
Een obligatie is een vastrentend instrument dat een lening vertegenwoordigt die door een belegger aan een lener is verstrekt (meestal een bedrijf of een overheid). Een obligatie kan worden gezien als een schuldpapier tussen een geldgever en de lener, met inbegrip van de details van de lening en de betalingen.
Hoe werken obligaties?
Obligaties worden uitgegeven door overheden en bedrijven wanneer ze geld willen ophalen. Door een obligatie te kopen, geef je de verstrekker van de obligatie een lening. Je komt samen met de lening aanbieder overeen om de nominale waarde van de lening op een specifieke datum terug te betalen. Je ontvangt rente over de obligatie, meestal ontvang je couponrente twee keer per jaar.
Zijn obligaties een goede investering?
Obligaties betalen met regelmaat couponrente. Op die manier ontvang je stabiele, voorspelbare inkomstenstroom uit jouw spaargeld.
Waarom is beleggen in obligaties een slecht idee?
Één van de grote risico’s van beleggen in obligaties is een verandering in de heersende rentetarieven. Dit is met name van belang omdat de rentetarieven laag zijn.
Zet de stap naar financiële vrijheid.
Risico’s van het beleggen in aandelen
Beleggen in aandelen brengt naast kansen ook risico’s met zich mee. Door verkeerde beleggingen te doen kun je (een deel van) je inleg verliezen. Zorg er dus altijd voor dat je alleen geld investeert dat je kunt missen. De gouden regels over beleggen zijn als volgt:
- Investeer alleen geld dat je kunt missen.
- Investeer alleen geld dat van jou is, dus niet is geleend.